Szary kostium – Andrea Camilleri

Andrea Camilleri, to włoski pisarz i reżyser. Od momentu wydania przez niego pierwszej powieści detektywistycznej, stał się czytelniczym fenomenem. We Włoszech jego popularność jest ogromna, a co najważniejsze – stale wzrasta. Rok 2011 przyniósł autorowi prestiżowe wyróżnienie Premio Campiello.

Szary kostium nie należy do kręgu powieści detektywistycznych, jest to historia obyczajowa, w której motywem spajającym wszystkie elementy jest tytułowy kostium, wkładany przez bohaterkę w okolicznościach zbliżającej się śmierci lub trwającej żałoby.

Bohaterem jest everyman, bohater bez imienia, którym tak naprawdę może być każdy. Książka rozpoczyna się w pierwszym dniu jego emerytury. Po długiej karierze w dziale bankowości, mężczyzna musi przyzwyczaić się do życia, w którym  nie ma ustalonego planu dnia zagospodarowanego co do minuty. Jego dom wypełnia przenikliwa cisza, która prowokuje do snucia refleksji nad minionymi latami. Odnajduje on trzy listy, z których jeden dotyczy niewierności jego żony, Adele. To właśnie one stają się zaczątkiem jego retrospekcji i drobiazgowej analizy tego, jak przeżył swoje życie.

Adele, to druga żona emerytowanego bankowca, która podobnie jak i on, straciła pierwszego małżonka. Młodsza od niego o ćwierćwiecze, cierpi na niegasnący popęd seksualny,  a jej erotyczny apetyt nie zna granic. Gdy nie znajduje spełnienia w domu, zaczyna szukać go poza nim, wdając się w coraz to nowe romanse. Wraz z mężem wpadają w pajęczynę kłamstw – ona łudzi się, że dzięki jej usprawiedliwiającym opowieściom on się niczego nie domyśli, a on z kolei udaje, że o niczym nie wie, by wpędzić ją w niegasnące poczucie winy.

Ich rodzinne kłopoty dodatkowo potęguje wykryta u mężczyzny choroba, która przewraca ich życie do góry nogami.

Książka ta to nie tylko studium życia rozbijającego się małżeństwa, lecz także bezbłędna psychoanaliza tradycyjnej femme fatale. Mąż do samego końca nie wie kim tak naprawdę jest jego zmienna i kokieteryjna żona,; żona do końca nie zdaje sobie sprawy z tego jakie uczucia żywi do męża. Odwieczny konflikt płci, walka rozegrana w domowym zaciszu, bez publicznych prowokacji i niepotrzebnych kłótni. Cicha wojna o dominację.

Fenomenalne poprowadzona fabuła prowadzi nas ostatecznie do zaskakującego finału, w którym kobieta fatalna przestaje grać, zrzuca maskę, pod którą skrzętnie ukrywała swój smutek spowodowany bezpłodnością i jawi się jako niezwykle opiekuńcza i ciepła małżonka, zdolna ukoić cierpienia męża w najtrudniejszych dla niego chwilach.

Camilleri wykreował postaci dynamiczne, które co rusz na oczach czytelnika ulegają kolejnym transformacjom

Akcja toczy się wartko, budzi niepokój i rosnące zainteresowanie.

Niepozorna  objętość książki może być myląca, bowiem choć jest to wolumin do pochłonięcia w kilka chwil, w pamięci pozostaje na o wiele dłużej, skłaniając tym samym do rozważań.  Porusza tematy wielkiej wagi, jak małżeńska wierność, bezpłodność, zagubienie, osamotnienie, odrzucenie, choroba.

To powieść małych rozmiarów, a wielkich treści, którą każdy powinien mieć w swojej biblioteczce. Szary kostium stanowi metaforę, przeznaczoną do samodzielnego zgłębienia przez kolejnych czytelników. 

5, choroba, kobieta, mężczyzna, śmierć, zdrada