Czerwona Mgła – Tomasz Kołodziejczak

Tytuł: Czerwona Mgła
Autor: Tomasz Kołodziejczak
ISBN: 978-83-7574-873-4
Wydawnictwo: Fabryka Słów
Udostępnienie: Sztukater - dziękuję!
Rok wydania: 2012
Ilość stron: 400

Czerwona Mgła, to jedna z najbardziej dopieszczonych i najdłużej wyczekiwanych książek ostatnich lat wydanych nakładem Fabryki Słów.

Tomasz Kołodziejczak, znany i ceniony polski pisarz science-fiction praz fantasy, to autor mający w dorobku książki takie jak Wybierz swoją śmierć, Krew i kamień, Wrócę do ciebie kacie (zbiór opowiadań), Kolory Sztandarów, Przygody rycerza Darlana, Schwytany w światła, Czarny Horyzont i Głowobójcy (zbiór opowiadań).

Czerwona mgła stanowi kolejna książkę będącą zbiorem krótszych form wypowiedzi, jakimi są opowiadania. Są to kolejno:

Piękna i graf

Nie ma mocy na docenta

Czerwona Mgła

Klucz Przejścia

Nie sposób nie zauważyć, że osobą niejako patronującą wszystkim opowiadaniom i przenikającą przez nie, często w dość symboliczny sposób, jest wielokrotnie wspominany na kartach książki J.R.R. Tolkien. To o nim pisze Kołodziejczak jako o tym najbardziej poczytnym, którego teksty znane są lepiej niż Biblia, to jego kreuje jako niedościgniony wzór wszystkich twórców, nie tylko tych piszących literaturę fantastyczną. Czerwona Mgła, to poniekąd próba korespondencji i gry z tekstami Tolkiena. Elfowie jawią się tutaj zupełnie inaczej niż w pierwowzorze, a cała rzeczywistość magiczna przeplata się z realną, przenosząc akcję na tereny dawnej Rzeczypospolitej. Prócz Elfów, nie zabraknie także i Balrogów, którzy staną przeciwko nim do boju. Zagrożeniem dla Rzeczypospolitej okaże się wróg odwieczny – wschód, którego ucieleśnieniem jest tytułowa Czerwona Mgła.
Atutem powieści jest połączenie standardowych elementów nowoczesności należących do znanego nam świata, z elementami świata magii – są to walki prowadzone przy użyciu karabinów maszynowych , ale też magii. Modlitw oraz bomb, ale i mieczy połączonych w boju z najnowszymi zdobyczami technologii. Sceny batalistyczne o wiele silniej konotują wojny średniowieczne, niż współczesne. Mimo pierwiastków nowoczesności, w czytelniku pozostaje niegasnące wrażenie rozdzierającej przepaści wielu wieków między nim, a bohaterami.

Podkreśla to również i magia, jednoznacznie kojarzona z wiekami ciemnymi, daleka od nowoczesnych sprzętów. Na kartach tej książki wcale nie zdziwi jednak elf przechadzający się z karabinem maszynowym. Kołodziejczak wyraźnie gra z konwencją, budując zarówno opisy typowo postapokaliptyczne, ale też nawiązujące do czasów dawnych, dzięki czemu jego tekst czyta się z prawdziwym zaciekawieniem. Wciąż jednak miałam wrażenie, że daleko książce tej do standardowego fantasy – kilkakrotnie wspominany Tokien sugerowałby więcej magii w tradycyjnym rozumieniu, a  mniej bitew i efektów domina ujętych na wskroś nowocześnie.
Czerwona Mgła z całą pewnością stanowi ciekawe doświadczenie czytelnicze, jednak na miano bardzo dobrego opowiadania zasługuje w moim przekonaniu jedynie tekst tytułowy. Jak na tak ważny dla wielu zbiór – trochę mało.

Jeśli jednak ciekawi Was taki sposób ujęcia Tolkienowskich bohaterów oraz jego świata w wersji postapokaliptycznej, książka ta nie zawiedzie Waszych oczekiwań. Ważne, by nie nastawiać się na fantasy tradycyjne. To raczej intertekstualne i silnie synkretyczne przedstawienie pewnych znanych elementów. Przeformułowanie znanego, unowocześnienie i całkowite zmienienie atmosfery.
Dla jakiej grupy odbiorców? Nie jestem ich w stanie wskazać jednoznacznie. Każdy z Was musi zastanowić się nad tym czego oczekuje, jak się zapatruje na taką literaturę i czy to na pewno coś dla niego. Nie każdemu bowiem sprawi przyjemność czytanie o elfach stojących na czele Rzeczypospolitej, nie każdy też zrozumie czemu takie pokazanie rzeczywistości miałoby posłużyć. Decyzję pozostawiam Wam i Waszej czytelniczej intuicji.

Ze swojej strony mogę ją polecić tym, którzy próbują szukać w literaturze fantastycznej powiewu świeżości, być może staną się nim dla Was właśnie opowiadania Kołodziejczaka.

4, Fabryka Słów, Tolkien