Tytuł: Koniec człowieczeństwa
Autor: C.S. Lewis
Wydawnictwo: Esprit
ISBN: 9788363621186
Ilość stron: 123
Czytanie książek Lewisa
każdorazowo jest gwarancją intelektualnej wędrówki z jednym z najlepszych
przewodników, a przy tym popisem erudyty, który niechybnie zachwyca swoją
rozległą wiedzą.
Koniec człowieczeństwa, to zbiór trzech esejów, wcześniej głoszonych przez autora w King’s College w Newcastle. Stanowiły one wówczas ciąg wykładów, a dziś uznawane są za jedne z najważniejszych tekstów Lewisa.
Koniec człowieczeństwa, to zbiór trzech esejów, wcześniej głoszonych przez autora w King’s College w Newcastle. Stanowiły one wówczas ciąg wykładów, a dziś uznawane są za jedne z najważniejszych tekstów Lewisa.
Przedmiotem rozważań autora jest
kwestia etyki, a także zmiany cywilizacyjne zmierzające w niepokojącym
kierunku. Mimo że wykłady głoszone były w roku 1943, wciąż pozostają aktualne. O
ich ważkości dla refleksji współczesnego człowieka, zaświadczają kolejne
wydania na całym świecie, mające unaocznić od jak dawna borykamy się z
podobnymi kwestiami, wciąż nie dochodząc do wniosków, które będą miały moc
zmienienia świata.
Lewis zastanawia się dokąd
zmierza ludzkość, która już dawno zdecydowała się na odrzucenie tradycyjnych
wartości, trzeba dodać: wartości sięgających tysiące lat wstecz, które oprócz
pełnionej funkcji moralnych drogowskazów, stanowią także żywe świadectwo spuścizny
przodków. Dziś, negujemy to, co przez wieki stanowiło o człowieczeństwie,
twierdząc, że o wiele lepiej wiemy, co będzie dla nas lepsze. Tym samym
staczamy się po równi pochyłej, raz po raz odrzucając kolejne koła ratunkowe,
pojawiające się na naszej drodze.
Swoją książką Lewis krzyczy o
uwagę i chwilę refleksji nad kwestią własnych dążeń i obowiązującą hierarchią
wartości. Nie stara się nachalnie odwoływać do jednego panującego porządku,
próbuje raczej przedstawić kryteria uniwersalne, niezważające na kulturę czy
wyznanie.
Pierwszy esej, to Ludzie bez torsów. Pod refleksje poddane
w nim zostały kwestie współczesnej edukacji. Autor zarzuca jej, że przestała
wpajać młodym ludziom wartości moralne, a przy tym przekreśliła znaczenie
tradycyjnych wartości. Lewis zauważa, że uniwersalny kodeks moralny łączy
wszystkich ludzi – podobne zasady możemy znaleźć w naukach wszystkich wyznań
świata – a wpajanie go młodemu pokoleniu, powinno być naszym obowiązkiem. Twórca
słusznie zauważa, że współczesny człowiek rozwija się już jedynie
intelektualnie, zapominając o sferze moralnej, która zostaje całkowicie
pominięta, czyniąc go upośledzonym.
Esej Droga podejmuje kwestie nowych, prawdziwych wartości, które zostają sztucznie narzucane młodym ludziom. Autor obnaża bezsens tworzenia nowych kodeków, budowanych na zasadzie wyrywania pewnych reguł z kontekstu i wtłaczania ich w zupełnie nowych. Lewis ośmiesza takie zachowania, wskazując na ich brak logiki.
Esej Droga podejmuje kwestie nowych, prawdziwych wartości, które zostają sztucznie narzucane młodym ludziom. Autor obnaża bezsens tworzenia nowych kodeków, budowanych na zasadzie wyrywania pewnych reguł z kontekstu i wtłaczania ich w zupełnie nowych. Lewis ośmiesza takie zachowania, wskazując na ich brak logiki.
Trzecim esejem, jest esej
tytułowy. W nim też autor podkreśla, że dążenie współczesnych do przejmowania
całkowitej kontroli nad naturą, to tak naprawdę wyraz chęci panowania jednych
nad drugimi, niemającej nic wspólnego z próbą poskromienia przyrody, lecz
raczej z wykazaniem swojej niezastąpioności i potęgi. Lewis zauważa, że takie działania,
to doskonały przykład dehumanizacji, działania przeciw własnemu
człowieczeństwu.
Jego eseje stanowią skończoną
całość – każdy z nich można czytać jako osobny tekst, bez brania pod uwagę
wcześniejszego czy późniejszego. Nie ulega jednak wątpliwości, że dopiero lektura
wszystkich przedstawia całe spectrum
zagadnienia. Teksty uzupełniają się i tłumaczą, dlatego warto sięgać po całą
książkę, a nie tylko po jej urywki.
Oczywiście, nastawiając się na czytanie Lewisa należy brać pod uwagę to, jak bardzo wymagająca będzie to czynność. Autor bez reszty angażuje nasz umysł: prowokuje do refleksji, dyskusji, polemiki. Mimo że jego teksty są stosunkowo krótkie, obfitują w szereg zawiłych sformułowań, które często mogą zostać zrozumiane w pełni dopiero po kilkukrotnej lekturze. Nie warto się jednak poddawać! Autor jak nikt inny potrafi w niewielu słowach zawrzeć najważniejsze sensy, nic nie tracąc na bogactwie słownictwa czy konstrukcji. Jego wypowiedzi są niezwykle błyskotliwe, a każde zdanie odpowiednio i w pełni uzasadnione. Nie ma w książce tej słów nieprzemyślanych, dlatego tak ważna jest lektura uważna, bez roztargnienia, z należytym skupieniem, zapewniającym wydobycie z niej tego, co najważniejsze. Autor podejmując kwestię postępującej dehumanizacji, zwraca się w stronę spuścizny kulturowej. To w niej poszukuje definicji człowieczeństwa, którą dziś próbujemy nagiąć do własnych potrzeb.
Oczywiście, nastawiając się na czytanie Lewisa należy brać pod uwagę to, jak bardzo wymagająca będzie to czynność. Autor bez reszty angażuje nasz umysł: prowokuje do refleksji, dyskusji, polemiki. Mimo że jego teksty są stosunkowo krótkie, obfitują w szereg zawiłych sformułowań, które często mogą zostać zrozumiane w pełni dopiero po kilkukrotnej lekturze. Nie warto się jednak poddawać! Autor jak nikt inny potrafi w niewielu słowach zawrzeć najważniejsze sensy, nic nie tracąc na bogactwie słownictwa czy konstrukcji. Jego wypowiedzi są niezwykle błyskotliwe, a każde zdanie odpowiednio i w pełni uzasadnione. Nie ma w książce tej słów nieprzemyślanych, dlatego tak ważna jest lektura uważna, bez roztargnienia, z należytym skupieniem, zapewniającym wydobycie z niej tego, co najważniejsze. Autor podejmując kwestię postępującej dehumanizacji, zwraca się w stronę spuścizny kulturowej. To w niej poszukuje definicji człowieczeństwa, którą dziś próbujemy nagiąć do własnych potrzeb.
Polecam – jak każdy tekst Lewisa.
Nie ma w nim miejsca na sprawy niepotrzebne, autor w sposób niezwykle lapidarny
ujmuje w słowa, to co najistotniejsze.
Jeśli przejmują Was losy
współczesnego człowieka, gwarantuję, że warto zmierzyć się z tym zbiorem esejów.
4+, C.S. Lewis, człowieczeństwo, człowiek, etyka, literatura powszechna, moralność, Wydawnictwo Esprit