Ciemna strona – oprac. John-Henri Holmberg

Tytuł: Ciemna strona.
Autor: Johan Theorin, Stieg Larsson, Henning Mankell, Per Wahlöö, Åke Edwardson, Maj Sjöwall, Håkan Nesser, Åsa Larsson, Sara Stridsberg, Eva Gabrielsson, Inger Frimansson, Rolf Börjlind, Cilla Börjlind, Anna Jansson, Tove Alsterdal, Magnus Montelius, Dag Öhrlund, Malin Persson Giolito, Veronica von Schenck, Katarina Wennstamoprac. John-Henri
Wydawnictwo: Literackie
ISBN: 9788308053416
Ilość stron: 412
Cena: 39,90zł

Od czasu wydania w Polsce bestsellerowych książek Stiega Larssona, szwedzki kryminał stał się u nas synonimem jakości i doskonałej propozycji czytelniczej. Od lat zyskuje on kolejne rzesze odbiorców, łapczywie sięgających po znane i ugruntowane już nazwiska oraz po debiutantów z ogromem rewelacyjnych projektów literackich na podorędziu. Szwecja wyznacza trendy i główne nurty w literaturze, dlatego tak znakomitym pomysłem zdaje się wydanie antologii, zbierającej w sobie teksty zarówno pisarzy o wielkiej renomie, jak i początkujących twórców, reprezentujących ten rejon świata.

Ciemna strona jest pierwszą wydaną poza Skandynawią publikacją, przedstawiającą szerokie spektrum tamtejszej literatury kryminalnej. Na tom ów składa się siedemnaście opowiadań, autorstwa dwudziestu różnych pisarzy. Część z nich nie była dotąd publikowana, co stanowi dodatkowy atut tej propozycji wydawniczej.
Opowiadania zawarte w tym tomie zarysowują mapę kryminalną we wszystkich odmianach, przeskakując od klasycznych powieści detektywistycznych w stylu Christie czy Doyle’a, przez narracje typu hard-boiled i noir, aż po thrillery psychologiczne, polityczne, finansowe czy szpiegowskie. Wiele opowiadań zagląda w przeszłość, wiele wpatrzonych jest w teraźniejszość, zaś na ich tle wyróżnia się projekt Larssona, wybiegający w daleką przyszłość i sytuujący się bardziej obok rasowego science-fiction niż kryminału. Nie da się ukryć, że wielu czytelników sięgnie po tę książkę właśnie dla tego jednego opowiadania, zmyślnie ulokowanego w środku tomu tak, by przy okazji utorować drogę innym twórcom. By poświadczyć o ekskluzywności tomu wystarczy wspomnieć jeszcze takie wybitne nazwiska jak: Åke Edwardson, Åsa Larsson, Henning Mankell, Håkan Nesser. Obok nich w książce tej moszczą się między innymi Sara Stridsberg  (debiut kryminalny), Katarina Wennstam, Veronika von Schenck czy Magnus Montelius. Ogromnie cieszy mnie spora ilość kobiet dumnie reprezentujących Szwecję, które stanowią nadzieję jej sceny kryminalnej.

Antologia, jak każdy zbiór, stanowi publikację dość nierówną – wiele w niej opowiadań mrożących krew w żyłach, intrygujących, ale zdarzały się również teksty monotonne, bez polotu i dobrej realizacji. Nie zmienia to jednak faktu, że książka ta jako całość stanowi doskonałą propozycję – zarówno dla wiernych miłośników literatury szwedzkiej, jak i czytelników, którzy dopiero chcieliby zapoznać się z tym fragmentem sceny kryminalnej i poszukują czegoś w rodzaju przewodnika czy drogowskazu – publikacja opracowana przez Johna-Henriego Holmberga z powodzeniem może pełnić podobną funkcję. Jej wielką zaletą jest promowanie nowych nazwisk, wspieranie ich autorytetem, znajdujących się kilka stronic dalej pisarzy uznawanych za mistrzów. Umieszczenie w jednym tomie akurat tych, a nie innych opowiadań, świadczy o wielkim potencjale autorów, którzy znaleźli w niej swoje miejsce. A ów jest ogromny! Wystarczy wspomnieć, że opowiadania, które zapadły mi w pamięć najmocniej wcale nie wyszły spod pióra Mankella czy Larssona, lecz właśnie pisarzy debiutujących, między innymi otwierającej tom Tove Alsterdal.

Publikację tę polecam wszystkim, ceniącym sobie skandynawską surowość, chłód i prostotę, a jednocześnie zdolność do snucia narracji tak sugestywnych, że wywołujących ciarki podczas lektury. Ciemna strona to prawdziwa paleta barw, mieniących się różnorodnością gatunkową i formalną, w której smaczny kąsek znajdą zarówno amatorzy tekstów o charakterze psychologicznym, jak i złaknieni fani zbrodni doskonałej. Oprócz opowiadań, znajdziecie w niej także rzetelne opracowanie historii kryminału w Szwecji i na świecie oraz noty biograficzne, mogące pomóc zwłaszcza przy zapoznawaniu się z nazwiskami nieznanymi.
Polecam – czy lubicie opowiadania, czy nie, z tą antologią musicie się zmierzyć!
Arcyciekawa propozycja wydawnicza.

Åke Edwardson, antologia, Åsa Larsson, Håkan Nesser, Henning Mankell, kryminał, Maj Sjöwall, Per Wahlöö, Stieg Larsson, Szwecja, Tove Alsterdal, Wydawnictwo Literackie