Dziewczyna z ogrodu – Parnaz Forountan

- Z  jakiego powodu muszę marnować wszystko, co zbudowałem? Dlaczego? Dla niej, matko? Dla tej nicniewartej dziewczyny? (…) Mężczyzna, który nie ma syna, matko, to w  ogóle nie jest mężczyzna[1].

Dziewczyna z ogrodu to opowieść o rozpaczliwym pragnieniu dziecka, ewokowanym przez żydowską tradycję ważniejszą, niż cokolwiek innego. O świecie, w którym kobieta, która nie dała mężczyźnie syna, nie jest traktowana jako pełnowartościowa, a ten może posiąść kolejną małżonkę, byle tylko doczekać się męskiego potomka.

Znajdziecie tu aranżowane małżeństwa, związki bez miłości, miłość bez związków, silne więzi rodzinne i przywiązanie do zwyczajów.

Autorka przenosi nas do Iranu XX-go wieku i prowadzi w świat Bliskiego Wschodu inspirowany rzeczywistymi wydarzeniami. Książka jest debiutem prozatorskim autorki i pokazuje nieznane życie Żydów mieszkających na terenie zdominowanym przez kulturę muzułmańską.

Rachel, to kobieta, która od lat stara się dać swojemu mężowi, Aszerowi, syna – stosowała metody naturalne a nawet rytualne. Niestety, jak dotąd nic nie poskutkowało. Jej mąż jest niepocieszony, pragnie bowiem, następcy, po jego śmierci przejmującego wszystko, co dotąd udało mu się osiągnąć. Biorąc pod uwagę jego pozycję w  Kermanshah i wieloletnie poważanie wśród ludzi, jest tego niemało. Ludzie z  coraz mniejszą życzliwością spoglądają na jego małżonkę, która nie jest zdolna do spłodzenia męskiego potomka. Tradycja jest surowa – jeśli syna nie będzie, kobieta zostanie potępiona i uznana za nicniewartą przez społeczeństwo.

Rachel nie potrafi poradzić sobie z presją otoczenia, która wzmaga się, gdy jej szwagierka zachodzi w ciążę. Kobieta cieszy się szczęściem krewnej, lecz także ogromnie zazdrości jej stanu błogosławionego, co z  czasem pogrążą ją w depresji oraz prowokuje do zachowań, na trwałe naznaczających jej rodzinę piętnem bezwzględności i okrucieństwa. Bohaterka nie cofnie się przed niczym, by uratować swój honor.

Surowe prawo, inna kultura, odmienna mentalność i sposób przeżywania codzienności, to elementy które wyłaniają się z książki, czyniąc ją dla czytelnika zakorzenionego w obyczajowości europejskiej atrakcyjną, ale też trudną i emocjonalnie angażującą. Autorka pokazuje rzeczywistość, w której nie ma miejsca na litość dla kobiety, w której wciąż podporządkowuje się Prawu i mężczyzn ma się za wartościowych i ważnych, ich małżonki uznając jedynie za istotne jedynie wówczas, gdy są w stanie przedłużyć linię rodową.

Całkiem niezły to debiut, choć niestety mogący zniknąć w zalewie podobnej mu literatury na sklepowych półkach. Z pewnością brakuje mu oryginalnego podejścia do tematu – podobnych historii – choć wstrząsających i oburzających – jest niestety bardzo wiele i tylko doskonały pomysł na jego realizację mógłby książkę uratować przed zaszufladkowaniem. Tego tutaj niestety zabrakło – część została potraktowana bardzo pobieżnie, za co autorki nie sposób winić. Skupiając się na postaci Rachel, siłą rzeczy zrezygnowała z zaangażowania w  zarysowywaniu pozostałych bohaterów tego życiowego dramatu.

Z żalem muszę więc przyznać, że choć jest dobra, może nie zyskać tak szerokiej publiczności, jak byłoby to pożądane dla dalszej pisarskiej kariery Foroutan.

---

[1] Dziewczyna z ogrodu, Parnaz Foroutan

Bliski Wschód, blog, blog książkowy, Dziewczyna z ogrodu, Iran, książka, opinia, Parnaz Foroutan, pragnienie dziecko, prawo, recenzja, recenzje książek, tradycja żydowska, Wydawnictwo Kobiece, Żydzi